ABD devlet bakanı Barak Obama 2016 yılının sonlarına doğru Amerikan birliklerinin Afganistan’dan tamamen çekileceklerini açıklıyarak ABD’nin dış politikasında bir sayfa çevirmek ve eski ihtilaflardan çekilmek zamanı geldi, dedi.

Barak Obama’nın belirttiğine göre Amerikan birliklerinin Afganistan’dan çekilmesi sonucunda ek rezervler serbest olacak ve dünyanın diğer bölgelerinden kaynaklanan terorizm tehlikesine daha çabuk tepki vermek mümkün olacak. Uzmanlar ise şu fikirde birleşiyorlar: gerçekte Vaşington, Amerikan birliklerinin çabuk olarak Afganistan’dan çekilmelerini istemiyor. Ve Obama tarafından yapılan açıklama sadece politik oyunun bir kısmıdır.

Bugün Afganistan’da 51 bin yabancı asker,bu arada 32 bin Amerikan askeri bulunuyor. Obama’nın planladığına göre yılın sonlarına doğru Amerikan birlikleri tarafından gerçekleştirilen aktif operasyonlar son bulacak. Afganistan’da yalnız 9800 Amerikan askeri ve NATO ülkelerinden 2-3 bin asker kalacak.2015 yılında bu askeri personel iki kat azaltılacak ve 2016 yılında sıfıra ulaştırılacak. Obama, Afgan ordusu ve polisinde kadro eğitiminin 2,5 yılda tamamlanacağından ve Afganlıların ülkede düzeni bizzat koruyabileceklerinden emin olduğunu söyledi.

“Krisçen Sayens Monitor” Amlerikan gazetesinin yazdığına göre bir Pakistanlı uzman bu hususta şunu söyledi. Bu,ütopyadan başka bir şey değildir. Çünkü güvenlik alanındaki boşluğu aşırıcılar dolduracaklar. Kabilli uzman Miya Gol Vasig de şu fikirleri belirtti; Amerikalılar misyonunu yerine getirmediler ve Afganistan’da terörün kökünü kazmadılar. Kabil, Amerikalıların çekilişine hazır değildir. Kabil yönetimi eskisi gibi zayıftır. Afganistan’da Irak’ta yer alan olaylara benzer olaylar beklenebilir.

Rusya Askeri Üniversitesi profesörü Oleg Kulakov Amerikalıların Afgan ordusunun oluşturulmasını tamamlamadıklarını ve bugün Afgan ordusunun gerçek bir ordu olarak büyük kayıtlarla nitelendirilebildiğini belirterek şunu söylüyor:

Afgan ordusu, asker sayısı ve subay kadrosu hususundaki istemlere ve Afgan devletinin özelliklerine uygun olan ordu olarak nitelendirilemez. Peştunlar Afganistan nüfusunun %60ını oluşturdukları ve politik problemleri çözmede önemli rol oynadıkları halde orduda az derecede temsil edilmişler. Ordunun asker mevcudunun %80-90’ını ulusal azınlıkların temsilcileri oluşturuyorlar. Bu yüzden ordu ile devlet arasındaki eylem birliğinin perspektifleri net değildir.

Obama’nın teklif ettiğinden farklı olarak Batı askeri birliklerinin ani olarak değil de, yavaş yavaş ülkeden çekilmeleri, istikrarın korunması için daha elverişli olurdu. Bunun için Obama tarafından açıklanan planın, Karzay’ın Güvenlik paktını imzalamak istemeyişine veriler simetrik bir karşılık olarak nitelendirilebildiği izlenimi hasıl oluyor. Yabancı birliklerin 2014 yılından sonra ülkede kalmalarını öngören Güvenlik Paktı gerçekte Afganistan’da Amerikan askeri üslerinin sonsuz varlığına yolu açan daha geniş anlaşmanın bir kısmını oluşturuyor. Karzay Güvenlik paktını imzalamak ve belgenin imzalanması koşulları konusunda pazarlık yapmak hakkını halefine bıraktı, Ve Obama tarafından yapılan açıklama, gerçekte yeni Afganistan Cumhurbaşkanına sesleniyor. Manası açıktır:Yeni Cumhurbaşkanı Amerikan birliklerinin sonsuz varlığına razı olmazsa Amerikan birlikleri ani olarak ülkeden çekilecekler ve yeni Cumhurbaşkanı Talipler ile karşı karşıya kalacak.

Afganistan’da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci turunda başarı kazanan Abdullah Abdullah Güvenlik paktının imzalanması perspektifleri hususunda fikirlerini açıklamaya acele etmiyor. Günümüz Afganistanı araştırma Merkezinden uzman Nikita Mendkoviç bununla ilgili olarak şunu söyledi:

Abdullah Abdullah tarafından Güvenlik paktı hususunda bazı açıklamalar yapıldı. Fakat o, bu belgeyi imzalıyacağını bir tek kez bile açıkça söylemedi. Böyle açıklamalar diğer adaylar tarafından yapılıyordu. Tecrübeli bir diplomat olan Abdullah Abdullah daha ihtiyatlı davranıyor.

Bugün Amerikan birliklerinin Afganistandan çekilmeleri süresi ve koşulları konusunda “büyük oyun” oynanıyor. Obama tarafından yapılan açıklama da bu oyunda atılan yeni bir adımdır. Şimdi adım atmak sırası, Kabil’indir. Her halde Kabil ‘in yeni adımı, Vaşington’un adımlarından farklı olarak standart karakterde olmıyacak. Satranç tahtasında Kabilli oyuncuların elinde az sayıda kuvvetli taşlar var. Fakat Afgan politikacıları çok hünerli satranççılar olduklarını çok kez ispatlıyorlardı.