İran- Pakistan ilişkilerindeki son gelişmeler dünya ve bölgesel politikanın bin türlü sürprizlerle dolu olduğunu bir kez daha gösteriyor.

Az zaman önce Tahran-İslamabad ilişkilerinde ‘soğuk savaş’ dönemi yaşanıyordu. Ülkeler Pakistan topraklarından İran’a karşı saldırılar düzenleyen radikal Sünni gruplar ile mücadele için çabalarını bir türlü birleştiremiyordu. Ama eninde sonunda durum değişmeye başladı.

İran Meclisi Tahran ile İslamabad arasında imzalanan Güvenlik İşbirliği Anlaşması’nı onayladı. Bu belge, Tahran ve İslamabad’ın uluslararası terörizm ve uyuşturucu kaçakçılığı mücadelesinde ortak faaliyetlerinin mekanizmasını belirleyen ikili ilişkiler tarihinde ilk anlaşmadır.

Rus uzman  Sergey Tomin bu anlaşmayı şöyle yorumluyor:

İki ülke arasındaki ilişkilerde gerginlik kaynağı uzun süre taİran-Pakistan sınır bölgesinde İslamcı radikallerin faaliyetleriydi. İran’ın güneydoğu bölgesi Sistan-Belucistan ve komşu Pakistan’ın sınır bölgelerinde faaliyet gösteren radikal Sünni grup Ceyş el Adl son aylarda İran’lı askerilere bir sürü saldırı düzenlemiştir’.

Tahran İslamabad’ın radikal gruplarla mücadelede işbirliği yapmak istememesinden defalarca kez şikayetçiydi, Pakistan yetkililerini teröristlerin faaliyetlerine göz yummakla suçlardı.

İki ülke arasında imzalanan Güvenlik İşbirliği Anlaşması uluslararası terörizm ve uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadelede iki ülkenin çabalarının birleşmesini öngörüyor.

Genel olarak iki ülkenin askeri-teknik işbirliğinin gelişmesi de dikkat çekicidir. Bu hafta ikili ilişkilere damga vuran başka bir gelişme oldu, bu da stratejik öneme sahip olan Hürmüz Boğazı’nda ortak askeri deniz tatbikatlarıdır. Sergey Tomin şunu söyledi:

‘Bölgenin iki büyük devleti olan İran ve Pakistan’ın yakınlaşması gelecekte Orta Doğu ve Orta Asya’daki durumu kökten değiştirebilir. Son zamana kadar ABD’nin Güney Asya’da tek müttefiki olan Pakistan ve Amerika’nın baş düşmanı sanılan İran karşı tarafta bulunurdu. Ama İslamabad’ın Washington ile ilişkilerinde artan gerginlik şu an onu kilit bölgesel oyuncularla işbirliğini yapmaya mecbur ediyor. Bu politika Nawaz Sharif hükümetine ABD ile ilişkilerinde kendisini daha bağımsız hissetme imkanını tanıyor. Sözü geçen oyunculardan biri İran’dır’.

Aynı zaman İran Washington ve genel olarak Batı ile ilişkilerinde baş gösteren yumuşamadan faydalanarak uluslararası izolasyondan kurtulup Amerika’nın müttefikleri dahilinde önde gelen bölgesel devletlerle diyalog kurmak için elinden geleni yapıyor.

Birkaç yıl önce düşüncesi bile imkansız gelen İran-Pakistan işbirliği bugün gerçek oluyor. Ve bu işbirliği Tahran’a yönelik şüpheli yaklaşımı koruyan ve İslamabad’a baskı yapmaktan vazgeçmek istemeyen Washington için yeni bir muammalı soru olacaktır.