ABD Dışişleri Bakanı John Kerry kısa bir aradan sonra yine Türkiye’ye geldi. Bakan, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Ahmer Davutoğlu ile görüştü. Beyaz Saray yetkililerinin yaptığı açıklamaya göre Kerry’nin Türkiye’de çözmek zorunda olduğu konulardan biri Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkilerin ‘tam olarak normalleştirilmesi’ idi. 

Rus siyaset bilicisi Stanislav Tarasov ziyareti şöyle değerlendirdi:

Eski müttefikler arasındaki ilişkilerin 2010 yılında Gazze ambargosunu kırmaya çalışan bir gemide 10 Türk vatandaşının İsrail özel kuvvetleri tarafından öldürülmesinden sonra aşırı derecede gerginleşmiş olduğunu hatırlatalım. ABD Devlet Başkanı Obama’nın bir süre önce İsrail’e yaptığı ziyaret sırasındaki müdahalesinden sonra İsrail Hükümet Başkanı Binyamin Netanyahu özür diledi. Dilenen özrü kabul edildi ve taraflar tam anlamı ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulması konusunda anlaşmaya vardılar. Hatta İsrail ölen insanların ailelerine tazminat ödemeyi de kabul etti.

Şimdi ABD bölgedeki eski güç dengesinin yeniden kurulması için iki ülke arasında askeri-politik birliğin yeniden kurulması için çaba sarfediyor. Kerry, Davutoğlu ile ortaklaşa İstanbul’da düzenlediği basın yoplantısında şöyle konuştu: “Türkiye ve İsrail ABD’nin en önemli müttefikidirler ve bizler iki yönlü ilişkilerin normale dönmesi yolunda vardıkları anlaşmanın işbirliğinin pekiştirilmesi için ilk adım olduğunu ümit ediyoruz.”

Ancak bu sefer birinci plana Filistin Otonomisi ve İsrail arasındaki barış sürecinin yeniden başlatılması geldi. Ankara Gazze ambargosunun tamamen kaldırılması konusunda ısrar ediyor. Erdoğan’ın buraya yakın bir zamanda ziyaret gerçekleştireceği açıklandı. Bu süreç 11 nisana tarihlenen Türkiye-İsrail görüşmelerinde karara bağlanacak.

Ancak geçtiğimiz günlerde Gazze şeridi yine İsrail tarafından bombalandı ki bu durum şu anlama geliyor: Türkiye’nin Yakın Doğu çözüm sürecine entergrasyonu pek de kolay olmuyor ve bir-iki hatta daha fazla görüşme raundu ile tarafların anlaşmaya varma itimalleri pek gözükmüyor.

Kerry’nin İstanbul görüşmelerinde değindiği diğer bir konu Suriye’deki durum idi. Kerry, ABD’nin Suriye anlaşmazlığına müdahil olma niyetinde olmadığını söyledi ve Ankara’nın ‘Suriye krizinde standart olmayan çözümler’ aramaya başlaması çağrısında bulundu. Davutoğlu ise konuşmasında, “Taraflar yakın bir zaman içinde Suriye’nin dostları ana grubunun bir toplantı yapması konusunda anlaşmaya vardılar.” dedi.

Daha önce benzeri toplantılar birkaç kez yapıldı, ancak herhangi bir sonuç alınamadan sona erdi. Eğer Türkiye böyle bir toplantı konusunda öncülük yaparak, Suriye krizinin barışçı yollarla çözülmesi yoluna gidecek olursa Suriye konusundaki aracılık işlevini de yeniden kazanabilir. Eğer her şey eskisi gibi kalacak olursa, o zaman Suriye ile ilişkilerin aşırı gerginleşmesi halinde İsrail’in Türkiye ile aynı tarafta yeralıp almayacağı bilinmez. Tell-Aviv, Şam’da Esad’ın görevden uzaklaştırılmasından sonra yönetime radikal islamcıların gelmesinden çekiniyor.

Kısacası ABD Dışişleri Bakanı Kerry’nin Türkiye’ye yaptığı ikinci ziyaret, anlaşılan o ki İsrail-Türkiye ilişkilerinin sağlamlaştırılmasına yönelik idi. Bunda ne kadar başarılı olduğunu zaman gösterecek.